Adli sicil kaydı, bireylerin kanunda suç sayılan fiillerden birisi için almış olduğu mahkumiyet kararlarının işlendiği sicildir. Adli sicil kaydına veri girişi yapılabilmesi için kişinin o suçu işlediğinin mahkeme kararıyla sabit olması ve mahkemece kararın kesinleşmesi gerekir. Bu nedenle tutuklu yargılama yapılıyor olsa dahi henüz yargılama aşamasında iken adli sicil kaydına herhangi bir veri işlenmez.

Adli Sicil Kaydı ve Adli Sicil Arşiv Kaydı Nedir?

Adli sicil kayıtları; adli sicil ve arşiv kaydı olmak üzere iki kategoriden oluşur. Adli sicil kaydı kesinleşmeden sonra, kişinin mahkumiyet hükmünü almasıyla başlayıp, cezası infaz edilene kadar geçen sürelerde tutulan kayıttır. Kabaca örneğin, 3 yıl hapis cezası almış bir kimsenin mahkeme kararından itibaren 3 yıl boyunca adli sicil kaydı tutulur.

Adli sicil arşiv kaydı; hükümlünün infazının tamamlanması anından itibaren, belirli süreliğine tutulan kayıttır. İnfazın tamamlanmasıyla birlikte adli sicil kayıtları, kendiliğinden adli sicil arşiv kaydına aktarılır. Adli sicil arşiv kayıtları da kişinin "adli sicil kaydı belgesinde" görülecektir. Verilerin adli sicil arşiv kaydında kalma süresini ve silinme şartlarını yazımızın devamında detaylı bir şekilde açıklayacağız.

Adli Sicil Kaydına İşlenecek Veriler Nelerdir?

Adli sicil kaydı, yalnızca kanunda suç olarak tanımlanmış fiiller dolayısıyla verilen mahkumiyet hükümlerini içerir. Yukarıda da ifade edildiği üzere adli sicil kaydına veri girişi yapılabilmesi için kişinin o suçu işlediğinin mahkeme kararıyla sabit hale gelmesi gerekir.

Önemle belirtilmelidir ki; idari para cezaları, disiplin cezaları, trafik cezaları, tazyik hapisleri, sırf askeri suçlardan kaynaklanan yaptırımlar adli sicil kaydına işlenmez.

-Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Adli Sicil Kaydına İşlenir Mi?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması(HAGB), sonuç cezanın 2 yıl veya daha az süreli olması ve kanunda sayılan diğer şartları sağlaması halinde sanığa verilen ikinci bir şanstır. HAGB kararının verilmesiyle, ceza hükmünün açıklanması 5 yıl geriye bırakılır. Bu süreçte sanığın suç işlememesi halinde, 5 yıl sonunda mahkemece düşme kararı verilir.

HAGB kararları adli sicil kayıtlarına hiçbir şekilde işlenemez. Zira ortada henüz açıklanmış bir hüküm yoktur. Ancak HAGB kararları, yalnızca soruşturma ve kovuşturmayla bağlantılı olarak ilgili makamlar tarafından talep edilmesi halinde sunulmak üzere, kendilerine has bir sicilde kayıt edilir.

-Hapis Cezasının Ertelenmesi Kararı Adli Sicil Kaydına İşler Mi?

Hapis cezasının ertelenmesi, belirli şartları sağlayan hükümlünün, almış olduğu hapis cezasının belirli süreliğine ertelenmesinden ibarettir. Tıpkı HAGB kararında olduğu gibi bir denetim süresi öngörülür. Hükümlünün denetim süresi boyunca suç işlememesi ve kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getirmesi halinde, hükmolunan hapis cezasını çektiği kabul edilir.

Hapis cezasının ertelenmesi kararı, adli sicil kayıtlarına işler. Zira bu durumda mahkeme hükmünü açıklamıştır ve sanığın o suçu işlediği sabit hale gelmiştir. Hapis cezasının cezaevinde yahut dışarıda çekiliyor olmasının adli sicil kayıtları bakımından bir önemi yoktur.

Adli Sicil Arşiv Kaydımı Nasıl Sildirebilirim?

Adli sicil arşiv kaydının silinebilmesi için, kaydın üzerinden belirli bir süre geçmesi şartı aranır. Bu süre Türk Ceza Kanunu'nda yer alan suçlar için 5 yıldır. 5 yıllık süre ise, adli sicil arşiv kaydının oluşma şartlarının sağlanmasıyla işlemeye başlar. Örneğin; 07/05/2021 tarihinde TCK 86 kapsamında kasten yaralama suçundan 1 yıl hapis cezası almış bir kimse için adli sicil arşiv kaydının oluşturulma şartları, infazın tamamlanmasıyla, yani 1 yıllık hapis cezası süresinin geçmesiyle oluşur. Bu nedenle 07/05/2022 tarihinden itibaren 5 yıl sonra, yani 07/05/2027 tarihinde adli sicil arşiv kaydının silinmesi talebinde bulunmak mümkündür.

Anayasa'nın 76. maddesi ile Türk Ceza Kanunu'ndan başka kanunlarda yer alan hak yoksunluklarına sebep olan fiillerde ise memnu hakların iadesi (yasaklanmış hakların geri verilmesi) kararının alınması koşuluyla, arşiv kaydının oluşmasından itibaren 15 yıl sonra silinebilir hale gelir. Şayet mahkemeden memnu hakların iadesi kararı alınmaz ise arşiv kaydının silinmesi 30 yıllık süreye tabidir.

İfade edilen süre şartlarının gerçekleşmesiyle birlikte, Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne yapılacak olan bir başvuru ile adli sicil arşiv kaydının silinmesi mümkündür. Ancak şartların oluşup oluşmadığı hususunda ilgili makamla ihtilafa düşülmesi söz konusu olabilir. İlgili makam sorumluluk almamak için, ihtilaf halinde, başvuruyu reddedebilir. Bu nedenle adli sicil arşiv kaydı bulunanların, alanında uzman bir ceza avukatı yardımıyla memnu hakların iadesi kararı almaları ve ilgili makama başvurmaları önem arz eder.

Adli Sicil Kaydında Hangi Bilgiler Yer Alır?

Adli sicil arşiv kaydında; suçun işleniş tarihi, mahkemenin karar tarihi, infazın ne zaman tamamlandığı, suçun kanun maddesi, kararı veren mahkeme, verilen cezanın niteliği ve cezanın ne kadar süreli olduğu gibi bilgiler yer alır. Ancak bu bilgiler açıkça değil, kodlamalarla ve kısaltılarak ifade edilir. Örneğin bir arşiv verisi;

C: A00652005C0554865 (15401548-03) 15.08.2018 5237SA CK 141/1, 52. KONYA; 5. ASLCM 12/12/2019 2018/7885-2018/9885 1Y3A15G H. 20/12/2020 şeklinde kayıt edilir. (5237 Sayılı TCK 141. maddesi uyarınca, Konya 5. Asliye Ceza Mahkemesinde, 12/12/2019 tarihinde, 1 yıl 3 ay 15 gün hapis cezası verildiğini ve kararın 20/12/2020 tarihinde kesinleştiğini ifade eder.)

Adli sicil arşiv kaydı belgesinde de koyu renkli yazan veriler görünür.

Sonuç

Ne yazık ki, işlenen suçlardan alınan hapis cezalarının çekilmesiyle işlenen suçun tüm sonuçları ortadan kalkmaz. Kişilerin iş ilişkilerinde, sosyal ilişkilerinde, resmi işlemlerinde geçmişine dair muhataplara veri sunmak maksadıyla adli sicil kayıtları tutulur. Adli sicil kaydında bireylerin işlemiş oldukları, kanunun suç saydığı fiillerden dolayı alınan mahkumiyet hükümlerinin bilgileri yer alır. Bu bilgilerin silinmesi ise kural olarak, yukarıda açıklandığı üzere belirli süre koşulunun geçirilmiş olmasına bağlıdır. TCK kapsamında olmayan suçlar için ayrıca memnu hakların iadesi kararının alınması gerekir. Aksi halde arşiv kaydının silinmesi için 30 yıl geçmesi gerekecektir. Silinme talebi Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne yapılacak yazılı başvuruyla mümkündür. Bu hususta alanında uzman ceza avukatlarından yardım alarak hareket etmek olası hak kayıplarının önüne geçecektir.

Olgun Hukuk Bürosu

Tazminat-İdare-Ceza Hukuku Departmanı

Av. Rabia Kıraç & Av. Ramazan Bal

Stj. Av. Mücahit Kaynarca

DETAYLI BİLGİ İÇİN

TELEFON VE WHATSAPP:+90 (553) 048 68 12

MAİL ADRESİ : olgunhukukburosu@gmail.com

*Olgun Hukuk, 30 kişilik yetkin kadrosu ile Türkiye geneline hizmet vermektedir.