Forex Nedir? Ne İşe Yarar?

Forex, son yıllarda yaygınlığını artıran bir tür yatırım piyasasıdır. Halk arasında forex olarak tanımlanan bu işlemler, hukuken kaldıraçlı işlem olarak tanımlanır. Peki kaldıraçlı işlem nedir?

Kaldıraçlı işlem, elinizde bulunan parayı katlayarak işlem yapabilme imkanı tanıyan bir nevi varsayımsal değerler üzerinden yatırım yapmanıza olanak veren işlemlerin genel adıdır. Örneğin, elinizde bulunan 50.000,00 TL parayı, forex piyasalarında 500.000,00 TL gibi kullanıp bu miktar üzerinden kar/zarar etmenize imkan sağlar. Bu nedenle forex işlemlerinde 10.02.2017 tarihinde 29975 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, Sermaye Piyasası Kurulunun tebliğine göre risk en fazla 10 katına kadar çıkar. Bu kaldıraç oranını ise yatırımcılar belirlemektedir. Örneğin 50.000,00 TL ile giriş yapıp 2:1 kaldıraç kullanarak, 100.000,00 TL üzerinden işlem yapmak mümkündür. Bu nedenle bir anlık zarar ile tüm paranızı kaybettirip, borç batağına düşmenize sebep olabileceği gibi tam aksine bir anlık kar ile paranızın kat kat fazlasını kazanmanızı da sağlayabilir.

Forex İşlemleri Yasal Mıdır?

Son zamanlarda kafa karışıklığına neden olan ve insanların güvenini sarsan bir çok lisanssız -sözde- forex şirketleri ortaya çıkmıştır. Söz konusu dolandırıcı şirketler, kaldıraçlı işlem (forex) yapacağından bahisle, tıpkı hepimizin vakıf olduğu çiftlikbank dolandırıcılığı gibi, halktan para toplamaktadır. Örneğin forex piyasasında kullanılmak üzere yasal işlem sınırının altında 5 bin tl ile dahi işlem yapılabileceğinden bahisle, şahıslardan doğrudan para talep edildiği görülmektedir. Yasal işlem sınırının ne olduğunu ise yazımızın devamında açıklayacağız.

Ancak Sermaye Piyasası Kanunu'nun 109/2 maddesi gereği, gerekli izin ve lisanslar alınmadan yapılan aracılık işlemleri 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasını ve 5 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezasını gerektirmektedir. Uygulamada sözde forex "şirketlerinin" sahipleri, internet aracılığıyla işlem yaptıkları için çeşitli yollarla kimliklerini gizleyebilmektedir. Bu nedenle yasadışı forex şirketleri, maalesef uzun süre varlığını devam ettirerek, mağdurlar nezdinde kendilerinin meşru olduğu izlenimi uyandırabilmektedirler.

Hangi Şirketlere Güvenmeliyim?

Forex şirketinin kurulabilmesi ve yasal zemine oturtulabilmesi için çok ciddi sermaye ve emek harcanması gerekir. Bu kapsamda öncelikle bir anonim şirket kurulmalı, ardından aracılık faaliyeti için Sermaye Piyasası Kurulundan lisans alınmalıdır. Bahsedilen yükümlülükler çok ciddi masraf gerektiren ve yoğun yasal çaba gerektiren süreçlerdir. Bu nedenle piyasada pek az şirket kaldıraçlı işlem (forex) yapmaya yetkilidir.

Hangi şirketlerin yetkili olduğunu ise https://www.tspb.org.tr/tr/kamuoyu-aydinlatma-formu/ adresinde mevcut, aracı kurumlar başlığından kontrol ederek öğrenebilirsiniz. Unutmayın, anonim şirket niteliğinde olmayan bir şirketin forex işlemleri yapmaya yetkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle verilen linkte yer alan şirketlerin unvanlarına dikkat edilmeli, yatırım yapılacak şirketin ticaret unvanıyla eşleştirilerek netleştirilmelidir. Şirketlerin tam olarak ticaret unvanını öğrenmek için ise https://www.ticaretsicil.gov.tr/view/hizlierisim/unvansorgulama.php şu linkten sorgulama yaparak, şirket unvanında "Anonim Şirket", "A.Ş" ibarelerinden birinin yer alıp almadığı dikkatlice kontrol edilmelidir.

Forex Dolandırıcılarına Dikkat!!!

Forex piyasasında umut tacirliği yapmak suretiyle, yatırım yapmak isteyenleri dolandıran pek çok şirketin bulunduğundan bahsetmiştik. Ancak konunun ehemmiyeti nedeniyle ve forex tuzağına dikkat çekebilmek amacıyla bu hususu tekrar vurgulamak gerektiği kanaatindeyiz. 

Piyasada forex şirketi olduğunu iddia eden ve "google" aracılığı ile yapılan aramalarda en üst sıralarda görünen, onlarca farklı web sitesinde reklamı bulunan pek çok şirket yasal zemine sahip değildir. Zira Sermaye Piyasası Kurulundan, aracılık faaliyeti için gerekli lisansın alınması çok ciddi maddi külfet ve sermaye gerektirmektedir. Dolayısıyla gösterilen reklamlara kanarak, şirketin güvenilir olduğuna kanaat getirmemek gerekir. Şayet bir forex şirketine yatırım yapmışsanız ve yasal olup olmadığından emin değilseniz, derhal yukarıda linkini verdiğimiz kurum web adreslerinden sorgulama yaparak, şirketin yasal olup olmadığını araştırmanızı öneririz.

Forex Piyasalarında İşlem Alt Sınırına Dikkat!!

Bir forex şirketinin yasal olup olmadığının belirlenmesi açısından, yatırımcılar için en çok dikkat edilmesi gereken husus, işlem alt sınırıdır. Yasal bir forex şirketinde kaldıraçlı işlem yapmak için alt miktar 50.000,00 TL ve karşılığı dövizdir. Daha düşük meblağlarla kaldıraçlı işlem yapılması mümkün değildir. Her ne kadar Forex firmaları yurtdışı kaynaklı olduğunu iddia etse de bu hususun hiçbir garantisi yoktur. Ayrıca yurtdışında çeşitli firmalara yatırılan paraların geri alınabileceğine dair hiçbir güvence yoktur. Zira Türk Hukuku, yurtdışında faaliyet gösteren firmalar için uygulama alanı bulmaz. Bu nedenle forex yatırımcılarının yasal Türk forex şirketlerine yönelmesi çok daha güvenlidir.

Yatırım Yaptığım Şirketin Lisans İzni Olmadığını Paramı Kaptırdıktan Sonra Öğrendim, Ne Yapmalıyım?

Yazımızda defalarca vurgulandığı üzere, yasal forex şirketlerinden çok, yasal olmayan forex şirketleri piyasada yer edinmiş bulunmaktadır. Bu nedenle yalnız olmadığını unutmayın. Konunun ehemmiyeti nedeniyle, şayet böyle bir durumla karşılaşmışsanız ve paranızı çok önceden ilgili şirkete göndermişseniz, hiç vakit kaybetmeden forex alanında uzman bir avukata danışmanızı öneririz.

Yasal Olmayan Forex Şirketlerine Yatırım Yapmak Suç Mudur?

Yukarıda ifade edildiği üzere, yasadışı forex firma sahipleri 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmaktadır. Ancak aynı yaptırım, yatırım yapmak isteyen forex mağdurları için söz konusu değildir. Her ne kadar yasadışı forex firmalarına yatırım yapmak suç oluşturmasa da aşağıda bahsi geçen idari para cezası hükmolunur.

1567 Sayılı Türk Parasını Koruma Kanunu'nun 3. maddesi ve 1989 tarihli Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'ın 15/e maddesi gereği; yasadışı forex firmaları aracılığıyla kaldıraçlı işlem yapanlara 3 bin TL ile 25 bin TL arasında idari para cezası verilir. Ceza sayısının tayininde, yapılan kaldıraçlı işlem sayısı esas alınmaktadır. Örneğin forex şirketlerine para yatırmış ancak hiç kaldıraçlı işlem yapmamış birisi idari para cezasına mahkum edilmez. Ancak yasadışı forex şirketlerinde 7 kez kaldıraçlı işlem yapmış birisi, ayrı ayrı 7 kez idari para cezası ödemek zorunda kalacaktır.

Önemle belirtmeliyiz ki, meşru aracı kurumlar vasıtasıyla kaldıraçlı işlem yapmanın herhangi bir yaptırımı bulunmamaktadır. İdari para cezası gerektiren eylem, kaldıraçlı işlemin yasal olmayan şirketler aracılığıyla yapılmasıdır.

Sonuç

Forex (kaldıraçlı işlem) faaliyetleri kar oranı yüksek olan ve aynı zamanda zarar ihtimali de yüksek olan, elinizdeki sermayenin 10 katına kadarıyla işlem yapma olanağı tanıyan bir piyasa aracıdır. Yasal forex işlemlerinde zarar etme ihtimali bulunduğu için hiçbir şirket "mutlak kazanç" taahhüdünde bulunamaz. Forex yatırımları için yazımızda ifade ettiğimiz linklerde yer alan sorgulamalar yapılarak, ilgili şirketin yasal olduğundan emin olunmalıdır. Paranızı emanet ettiniz ancak şirketin yasal olmadığını öğrendiyseniz, vakit kaybetmeden derhal yasal destek almanızı öneririz.

Olgun Hukuk Bürosu

Tazminat-İdare-Ceza Hukuku Departmanı

Av. Rabia Kıraç & Av. Ramazan Bal

Stj. Av. Mücahit Kaynarca

DETAYLI BİLGİ İÇİN

TELEFON VE WHATSAPP:+90 (553) 048 68 12

MAİL ADRESİ : olgunhukukburosu@gmail.com