Zaman zaman, müvekkillerin anne – babasının terekesine dahil olduğunu düşündüğü malların aslında murisin vefatından önce devredilerek terekeden çıktığını öğrendiği durumlarla karşılaşıyoruz.  Bu devirler, gerçek bir satışa ilişkin olabileceği gibi muris muvazaası veya vekaletin kötüye kullanılması hukuki nedenlerinden de kaynaklanabilmektedir. Muris muvazaasından bahsedebilmek için, murisin mirasçısını miras hakkından mahrum etmek için karşılıksız kazandırmalarda bulunması gerekmektedir. Burada murisin bir kısım mirasçısını mirastan mahrum etme gayesi bulunmaktadır. Bu yazımızda ise vekalet görevinin kötüye kullanılması ele alınacaktır. Biz, vekaletin kötüye kullanılmasına özellikle murisin vekaletname ile vekil tayin ettiği bir kimsenin (bu vekil genellikle mirasçılardan biri olmaktadır) vekaletnameyi kötüye kullanarak 3.kişilere murisin malını devretmesi, murisi zarara uğratması şeklinde rastlamaktayız.

Kişinin sağlığında tapu, araç satışı gibi işlemleri vekil tayin ettiği birisi tarafından yürütmesinin önünde herhangi bir engel yoktur. Ancak vekil, vekil edene karşı görevini sadakat ve özenle yerine getirmekle ve vekil edene hesap vermekle mükelleftir. Ayrıca vekalet görevini yerine getirmesi sonucunda elde edilmiş olan edinimleri de vekil edene teslimle yükümlüdür. Vekilin bu yükümlülüklerine aykırı davranması halinde (örneğin vekil edenin talimatlarına aykırı şekilde, habersiz satış yapması, satış bedelini vekil edenin teslim etmemesi gibi) vekaletnamenin kötüye kullanıldığından bahsedilebilir.

Vekaletin kötüye kullanıldığı durumlar genellikle taşınmaz satışlarında kendisini göstermektedir. Vekaletin kötüye kullanıldığı durumlarda, vekil ile sözleşme yapan 3.kişi iyi niyetli ise yani vekilin görevini kötüye kullandığını bilmiyor veya kendisinden beklenen özeni göstermesine rağmen bilmesine olanak yoksa bu durumda tapu kaydının iptali ile vekil edene tescilini talep edemeyiz. Böyle bir durumda, vekil ancak bedelden sorumlu olur. Vekil ile sözleşme yapan 3.kişi, vekilin görevini kötüye kullandığını biliyor ise tapu kaydının iptali ile vekil eden adına tescili talep edilebilir. Bu davalarda her ne kadar ispat yükü davacıda olsa da Yargıtay 1.Hukuk Dairesinin yerleşmiş içtihatları gereğince vekilin hesap verme yükümlülüğü gereği satış bedelini vekil edene teslim ettiğini ispat etmesi beklenmektedir. Vekil eden hayatta ise bu davayı vekil eden açmalıdır. Ancak vekil edenin vefat etmiş olması halinde mirasçıları da bu davayı açabilir. Burada önemli bir nokta vardır. O da vekalet görevinin kötüye kullanılması davalarında terekeyi temsil eden tüm mirasçıların birlikte hareket ederek birlikte dava açmaları gerekmektedir. Mirasçılardan bir kısmının kendi paylarına hasren açtıkları tapu iptal ve tescil davaları esas incelemesine girilmeden reddedilmektedir. Mirasçılardan bir kısmının terekeye tescil talebiyle açmış oldukları tapu iptal ve tescil davalarında ise diğer mirasçıların muvafakatinin alınması, muvafakatleri olmadığı takdirde terekeye temsilci atanarak davaya devam edilmesi gerekmektedir.

Elbette ki her somut olayın kendine has özellikleri vardır. Her dava özel olarak değerlendirilmelidir. Bu kapsamda özellikle vekaletin kötüye kullanılması gibi özel hukuki bilgi birikimi isteyen dava süreçlerinin konuda uzman bir avukat tarafından yürütülmesi, neticenin sağlığı açısından önem arz etmektedir.

                                                                                                       OLGUN HUKUK BÜROSU – AV.ÜMİT OLGUN

                                                                                                                       TİCARET HUKUKU DEPARTMANI

                                                                                                            AV. EMRE OLGUN & AV. ŞEYDA ÖZTÜRK

DETAYLI BİLGİ İÇİN

TELEFON VE WHATSAPP:+90 (553) 048 68 12

MAİL ADRESİ : olgunhukukburosu@gmail.com

*Olgun Hukuk, 30 kişilik yetkin kadrosu ile Türkiye geneline hizmet vermektedir.