Kira sözleşmesinin tarafı olan kiraya veren ve kiracıların merak ettikleri en önemli sorulardan birisi budur: Kira artışı nasıl yapılır? Bu konuda öncelikle dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

1-Kira sözleşmesinde yazan oran nedir?

Kira sözleşmelerinde artış belirlenirken en önemli belirleyici kira sözleşmesinde yazan orandır. Eğer sözleşmede TÜFE, TEFE-TÜFE, ÜFE, Yİ-ÜFE, %100, %35 gibi oranlar yazıyorsa bu oran dikkate alınır. Ancak bu oran TÜFE’yi aşıyorsa durum farklıdır.

2-Kira sözleşmesinde yazan oran TÜFE’nin üzerinde mi?

Kira sözleşmesinde yazan oran artış ayında TÜFE oranının üzerinde ise sözleşmede yazan oran değil TÜFE’ye göre artış yapılır. Zira TÜFE Türk Borçlar Kanunu’nun 344.maddesine göre konut ve çatılı işyerlerinde kira artışlarındaki üst sınırdır.

Yani sözleşmede yazan oran TÜFE’nin üzerinde ise TÜFE’ye, altında ise sözleşmede yazan orana göre artış yapılır. TÜFE üst sınırdır, tavandır. Şu anki mevzuata göre artış oranı TÜFE’yi aşamaz. Tarafların aralarında anlaşması ve mahkemece kira bedelinin tespiti bunun istisnasıdır.

3-TÜİK Tarafından Açıklanan Birden Fazla İstatistik Olduğundan Dikkatli Olunmalıdır:

Her ay başında TÜİK tarafından bir önceki ayda hesaplanan istatistikler paylaşılır. www.tuik.gov.tr web sitesinde bu veriler her ay güncellenmektedir. Örneğin, mart ayı başında şubat, temmuz ayı başında haziran verisi açıklanır. Temmuz ayında kirada yapılacak artış temmuz ayı başında açıklanan haziran verisine göre yapılmalıdır.

TÜİK tarafından açıklanan birçok istatistik arasından kira ile en alakalı olanlar TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ve Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi)’dir. TEFE (Toptan Eşya Fiyat Endeksi) artık Yİ-ÜFE olarak açıklanmaktadır.

TÜFE ve Yİ-ÜFE’nin kendi içerisinde çeşitleri bulunmaktadır. Bunlar “yıllık değişim”, “aylık değişim”, “bir önceki yılın aralık ayına göre değişim”, “on iki aylık ortalamalara göre değişim” olmak üzere 4 tanedir. Kiraya ilişkin hesaplamalarda “on iki aylık oralamalara göre değişim” oranı kullanılmaktadır. Hesaplamalar yapılırken buna dikkat edilmelidir.

Olgun Hukuk – Av. Ümit Olgun

Kira ve İşgal Hukuku Departmanı