Soybağı, eski adıyla nesep olup kan bağı ilişkisidir. Soybağının reddi; baba ile çocuk arasında geçerli olan babalık karinesinin, dava yoluyla çürütülerek, ortadan kaldırılması anlamına gelmektedir. Genetik-biyolojik kökeni kendisine ait olmayan çocuğu reddetme hakkının en temel hakkı olduğu belirtilmiştir.(Anayasa Mahkemesinin 25.06.2009 tarihli ve 2008/30 Esas, 2009/96 Karar sayılı kararı).

• Babanın soybağının reddi davası açması ile babalık karinesi çürütebilir. Kocanın soybağının reddi davasını doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak 1 yıllık süre içinde açması gerekir.

• Çocuğun soybağının reddi davası açması da kanunlarca mümkün kılınmıştır.
  Henüz ergin olmayan çocuk için atanacak kayyım da bu davayı açabilmektedir. Çocuk ergin olduğu tarihten itibaren 1 yıllık süre içerisinde dava açmalıdır.

• Son olarak kocanın akıl sağlığını kaybetmesi, ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi durumu mevcut olabilir. Burada kocanın altsoyuna, annesi ve babasına veya baba olduğunu iddia eden kişiye soybağı reddi davası açma hakkı tanınmıştır. Diğer ilgililer (kocanın altsoyu, ana ve babası, gerçek baba olduğunu iddia eden kişi) soybağının reddi davasını, doğumu ve kocanın ölümünü, ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı verildiğini öğrenmelerinden itibaren bir yıl içinde açabileceklerdir.

• Soybağının reddi davasını açmaya doğal olarak annenin hakkı yoktur.

Soybağının reddi davasının süresinde açılamadığı hallerde, gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa, soybağının reddi davasına ilişkin olarak kabul edilen bir yıllık süre haklı sebep teşkil eden durumun ortadan kalktığı tarihten itibaren başlayacaktır.

Soybağının reddi davasında, baba ile çocuk arasında gen bağı bulunup bulunmadığına dair DNA testi yapılmaktadır. Soybağının reddine ilişkin hükün kesinleşmesiyle birlikte çocuk, artık babası ile soybağı ilişkisi bulunan bir çocuk olmaktan çıkar; baba ile soybağı kurulamamış, yani evlilik dışında doğmuş ve maalesef babası hukuken belirlenmemiş bir çocuk haline gelir.

Olgun Hukuk-Av. Ümit OLGUN

Aile-Miras-Kişiler Hukuku Departmanı

Av. Osman Yasin BİCAN-Av. Ayşe İŞLER

Av. Betül GÜREL-Stj.Av. Ebru KAPUCU