6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda uluslararası koruma çeşitleri başlığı altında; mülteci, şartlı mülteci ve bunların kapsamına girmeyip menşei ülkesi veya ikamet ülkesi korumasından yararlanamayan yahut da söz konusu tehdit nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancı ya da vatansız kişilere verilen ikincil koruma statüsü düzenleme altına alınır. Aynı kanunun 64. maddesinde uluslararası korumanın haricinde tutulacak olanlar düzenlenir. 

İşbu kanunun 64. maddesi kapsamında olmayıp uluslararası korumadan faydalanma imkanına sahip yabancı veya vatansız kişi uluslararası koruma başvurusunu valiliklere bizzat yapar. Valilik tarafından alınan başvuru işlemi sırasında kişilerden mevcut durumuna ilişkin birtakım bilgi ve belgelerin istenmesinin ardından kendisine mülakat yeri ve zamanı bildirilir. Sürecin devamında işbu başvuruya ilişkin karar verilir fakat başvuru sahibinin:

• Başvurusunu geri çektiğini yazılı olarak beyan etmesi,
• Mazeretsiz olarak mülakata üç defa üst üste gelmemesi,
• İdari gözetim altında bulunduğu yerden kaçması,
• Mazeretsiz olarak; bildirim yükümlülüğünü üç defa üst üste yerine getirmemesi, belirlenen ikamet yerine gitmemesi veya ikamet yerini izinsiz terk etmesi,
• Kişisel verilerinin alınmasına karşı çıkması,
• Kayıt ve mülakattaki yükümlülüklerine uymaması,

hâllerinde başvurusu geri çekilmiş kabul edilerek değerlendirme durdurulur.

Uluslararası koruma başvurusuna yönelik geri çekilmiş sayılma haliyle birlikte başvuruya ilişkin sunulan nedenlere ve esasa ilişkin incelemeye son verilmesi söz konusu olur ve başvuru işlemden kaldırılır. Zira uluslararası koruma başvurusu geri çekilmiş sayılanlar, 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda sınır dışı etme etme kararı alınacaklar arasında düzenlenir.  

Hakkında uluslararası koruma başvurusunun geri çekilmiş sayılması kararı alınan başvurucu ya da avukatı, kararın ilgiliye tebliğinden itibaren 10 gün içinde Uluslararası Koruma Değerlendirme Komisyonu'na başvuru yapabilir. İşbu başvuru Komisyon tarafından 15 gün içinde karara bağlanır. Başvurucu, geri çekilmiş sayılma kararına karşı yapacağı Komisyon başvurusunun yanı sıra 30 gün içinde idare mahkemesinde dava açma hakkına da sahiptir. İdare mahkemesinin vereceği kararın ardından ise süresi 30 gün olmak üzere istinaf kanun yoluna başvuru hakkı söz konusu olur. Bölge İdare Mahkemesi tarafından verilecek kararın temyizi yoluna gitmek ise mümkün olmadığından işbu karar son ve kesin olacak nitekim başvurunun yeniden gündeme alınması ve sınır dışı kararı verilmesinin engellenmesi bu aşamadan sonra mümkün olmayacaktır. 

Yukarıdaki açıklamalara konu olan, uluslararası koruma başvurusunun geri çekilmiş sayılması kararına karşı yürütülecek hukuki süreç ve sonucu, başvurunun işlemden kaldırılmasıyla beraber başvurucu hakkında verilecek olan sınır dışı etme kararına itiraz ve dava açma hakkına engel değildir. Netice itibarıyla ayrı bir hukuki işlem olan sınır dışı etme kararı hakkında bilgi edinmek için "Sınır Dışı Ve İdari Gözetim Kararına İtiraz Edilebilir Mi?" başlıklı blog yazımızı okuyabilirsiniz. 

Açıklandığı üzere uluslararası koruma başvurusunun geri çekilmiş sayılması kararına karşı yapılacak hukuki işlemler sonrasında alınması muhtemel olumsuz sonuçlara ve ardından gelebilecek sınır dışı edilme kararına karşı işbu hukuki sürecin alanında uzman bir avukattan destek almak suretiyle yürütülmesini tavsiye ederiz. 
 

Olgun Hukuk - Av. Ümit OLGUN
Tazminat - İdare - Ceza Hukuku Departmanı
Av. Rabia KIRAÇ - Stj. Öğr. Merve Safa DİNÇ